Sosyoloji Kavramı Olan Toplumsal Değişme Nedir? Ne Değildir?

Sosyoloji Kavramı Olan Toplumsal Değişme Nedir? Ne Değildir?

“Toplumsal Değişimâ€?, toplumsal yapıda meydana gelen değişimdir; yani toplum içinde çoğunluk tarafından paylaşılan örüntülerde zaman içerisinde görülen değişim.Toplumsal yapı statik değil dinamiktir. Tarihsel süreç içerisinde değişme kaçınılmazdır. Değişme toplumun yapısında meydana gelir. Toplumsal değişme hızlı olduğu gibi yavaş da olabilir. Örneğin geleneksel toplumlarda değişme yavaş olurken sanayi toplumlarında hızlı olur.

Geleneksel Toplum “Mozaikâ€? bir toplum tipi olmadığından her parçası birbirini besleyecek tarzda faaliyet gösterir. Bu nedenle unsurlardan birindeki değişim hemen yapının değişmesine yol açmaz ama yapı tarafından kontrol altına alınır. Her toplum daima bir değişim süreci içindedir. Bazı dönemlerde toplumlar daha hızlı değişirken bazı dönemlerde ise daha yavaş değişir. Değişimin hızlı olduğu dönemler, özellikle devrimler ve rejim değişikliklerinin olduğu dönemlerdir. toplumsal güçlerin etki ve baskıları sonucu gerçekleşen reformlar bazen ileriye olduğu gibi bazen de geriye doğru toplumsal değişmeler üretebilmektedir. Toplumsal yapının ögeleri birbirine bağlı olduğu için değişme rastgele olmaz. Toplumsal yapının bazı ögelerinin değişmesi diğer ögeleri de etkiler. Değişmenin meydana gelmesi toplumsal yapının bütünlüğünü bozmaz.

Hızlı değişme ve farklılaşmaların yaşandığı günümüzde teknolojinin ilerlemesi, köyden kente göç ve küreselleşme gibi olgular nedeniyle toplumsal değerlerin değişmeden kalması ve değişmeden aktarılması neredeyse imkânsızdır. Aslında toplumsal açıdan böyle bir beklentinin olması da gerçekçi değildir. Teknolojik gelişmelerin getirdiği değişikliklere uyum sağlamak toplumsal değişmeleri getirir. Toplumsal değişmeler ise toplumun üyelerinde ve en temel birimi olan ailede, aile bireylerinde gözlenir. Bireylerin hayatında önemli olanlar başka ve yeni önemli olanlara yerlerini bırakır. Bireyler daha önce yükledikleri anlamların yerine yeni anlamlar yüklerler ve değerlerde değişme gözlenir. Bazı değerlerin değişmesi zorken bazıları kolay değişir. Örneğin çok küçük yaşlarda kazanılan tutum ve davranışlar ve bunların dayandığı değerler, kalıp yargılar kolayca değişmezken günlük yaşantı gündeminin sunduğu maddi içerikli değerler, daha kolay değişebilmektedir.

Günümüzde yaşanan hızlı sosyal değişmenin sorumlusu olduğu düşünülen küreselleşme ile açıklanan yeni dünya düzeni ve yaşamı, gündemde bulunan her şeyi kısa sürede tüketip bir başka gündeme geçmeyi telkin eder. Kitle iletişim araçları yoluyla toplumların karşılıklı etkileşimi, bu araçların günümüzdeki kadar gelişmiş olmadığı geçmişe göre daha hızlıdır. Etkileşime giren toplumlarda küresel pazar için üretilenlerin tüketimi arttıkça toplumlar pek çok yönden birbirlerine daha fazla benzemektedir. Bu durum toplumların birbirinden farkını ortadan kaldıracak şekilde hızla ilerlemekte ve değerlerin değişmesini kaçınılmaz hâle getirmektedir. Toplumların kültürel sistemleri değişmeye karşı içsel bir tepki geliştirse de bu kolay olmamaktadır.

​