Güvercinler Gittiğinde | Merce Rodoreda

Mercé Rodoreda ile tanıştınız mı? Ve onun Natalia’sıyla... Çok kıymetli ama çok geç bir tanışma olacak bu hepimiz için. Çünkü Türkçeye yeni çevrilen Güvercinler Gittiğinde, dünya edebiyatının başyapıtlarından biri. Aynı zamanda edebiyatta kadın dilini arayan yazarların yoluna ışık tutacak yetkinlikte bir dile, romanın insan ruhunu arayan doğasını kavrayan güçte bir anlatıma sahip. Hem kendi zamanını kavrayıp onu anlatıyor hem de edebiyatın sonsuzluğa açılan zaman dışı nefesini üflüyor kulaklarımıza. Ursula K. Le Guin, bir makalesinde, bir romanın iyi olup olmadığını, okuduktan sonra o romanın kahramanını uzun süre sonra bile hatırlayabilmemizden anlarız, der. Mercé Rodoreda’nın kahramanını da, o kahramanın hikayesini de ölene kadar unutmayacaklarımızın içine koyabiliriz rahatlıkla. Raskolnikov’un, Anna Karenina’nın, Mrs. Dolloway’in, Madam Bovary’nin, Elizabeth Bennet’in yanına…

Adı Natalia, ama çocuk yaşta evlendiği kocasının ona verdiği adla hatırlıyor ve anlatıyor o kendini, Colometa. Yani güvercin… Uzun, upuzun bir hayatı var Colometa’nın, bir güvercininki gibi değil ama yine de bir güvercinin tedirginliğiyle yaşıyor hep. Kim olduğunu, ne istediğini tam olarak bilemeden, içinde yaşadığı sınıfın, toplumun, kültürün ona verdikleriyle yetiniyor. Bu anlamda gerçek bir kahraman değil Colometa, hepimiz gibi, herkes gibi. İşte o nedenle de yüreği ve hikayesi kalbimize kazınıyor. 1930’lu yılların Barcelona’sında başlıyor hikayesi, bir panayırda karşılaşıp kısa sürede evleniyor, onu görür görmez, sen benim hanımım olacaksın diyen genç adamla. Yoksul, görece eğitimsiz, ataerkil bir toplumun kadını o. Hayatına giren baskın erkek rolünün altında kolayca eziliyor, un ufak olup gidiyor benliği… Arka arkaya iki çocuk doğuruyor, kocasının baskısına rağmen yoksulluk baskın gelince evlere hizmetçiliğe gidiyor. Hem çalışıyor, hem kocasını idare ediyor, hem çocuklarına bakıp hayatı çekip çeviriyor. Ama kendisi nerede, ne istiyor, bilmiyor. Kendisi olduğu tek an, çarşıdaki oyuncakçıya gidip oradaki bebeklere baktığı an. Bundan neden hoşlanıyor, tam olarak o da bilmiyor. Hayatında olmaması gereken bir şey yapıyor ya, işte o kadar…

Paylaşım için teşekkürler.